از هشدار درباره موج جدید آنفولانزا تا ضعف بهداشت در مدارس گچساران

هیرون خبر

چهارمین نشست شورای سلامت و امنیت غذایی شهرستان گچساران در سال ۱۴۰۴، صبح روز سه‌شنبه ۱۸ آذرماه، با حضور اعضای شورا و با دستورکارهای گسترده در حوزه سلامت، ایمنی شهری و رسیدگی به دغدغه‌های بهداشتی برگزار شد.

به گزارش پایگاه خبری هیرون خبر ، چهارمین نشست شورای سلامت و امنیت غذایی گچساران با حضور اعضای شورا در سالن جلسات فرمانداری این شهرستان برگزار شد. این جلسه که طبق برنامه باید ساعت ۸ صبح آغاز می‌شد، با تأخیر حدود نیم‌ساعته شروع شد و یکی از نکات حاشیه‌ای آن، توزیع ماسک میان مسئولان توسط تیم بهداشت و درمان بود؛ اقدامی که در راستای رعایت پروتکل‌های پیشگیری از شیوع بیماری آنفلوآنزا انجام گرفت.

در این نشست، مجموعه‌ای از موضوعات مهم و اولویت‌دار حوزه سلامت و بهداشت عمومی مورد بررسی قرار گرفت که از جمله آن می‌توان به پیگیری مصوبات جلسه پیشین، بررسی وضعیت سلامت مدارس شهرستان، ارزیابی شرایط فعلی شیوع آنفلوآنزا و ارائه راهکار برای مدیریت آن اشاره کرد.

همچنین مشکلات بهداشتی و ایمنی پارک‌های سطح شهر، وضعیت نامناسب سرویس‌های بهداشتی عمومی، مسائل مرتبط با شهرک‌های مکانیکی جاده پازنان و مقابل ترمینال، و تعیین تکلیف شهرک جدید مکانیکی‌ها از دیگر محورهای مهم در دستور کار این جلسه بود.

علاوه بر این، پویش ملی «نان و سلامت» نیز در حضور مسئولان مطرح و راهکارهایی برای تقویت نظارت بر چرخه تولید و عرضه نان در شهرستان بررسی شد.

این نشست با تأکید بر لزوم همکاری و هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی برای ارتقای سطح سلامت عمومی و رفع مشکلات بهداشتی شهری ادامه یافت.

هشدار رئیس شبکه بهداشت گچساران درباره بحران‌های پنهان سلامت

در ادامه نشست شورای سلامت و امنیت غذایی گچساران، سید امین رضایی رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان، با ارائه گزارشی از وضعیت درمان، خدمات ارائه‌شده و چالش‌های موجود، گفت:اگر مجموعه بهداشت و درمان با تمام ظرفیت نیز فعالیت کند، نهایتاً ضامن ۲۰ تا ۲۵ درصد سلامت مردم خواهد بود. بخش اعظم سلامت جامعه، در گرو فرهنگ، سبک زندگی، تغذیه، کیفیت محیط و تصمیم‌سازی‌های کلان است.

ارتقای ظرفیت بیمارستان‌ها و خدمات تشخیصی

رضایی با اشاره به وضعیت یک سال گذشته حوزه درمان افزود:پیش از این، دو بیمارستان تحت مجموعه شبکه فعالیت داشت، اما در سال گذشته بیمارستان نرگسی موفق به دریافت کُد تفکیک ( تشکیلات مستقل) شد و برخی بخش‌های تشخیصی آن که بارها دچار نقص فنی بودند، اکنون به مرحله پایداری رسیده‌اند.

به گفته وی، طی سال‌های گذشته هیچ آمبولانس جدیدی به اورژانس گچساران تخصیص داده نشده بود، اما در سال گذشته با پیگیری‌های انجام‌شده، دو دستگاه آمبولانس جدید به ناوگان این مرکز افزوده شد. این اقدام توان عملیاتی اورژانس را در پوشش مأموریت‌ها و پاسخ‌گویی به حوادث شهری و روستایی به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است.

وی همچنین از غیرفعال شدن مکرر دستگاه MRI در سال‌های گذشته یاد کرد و گفت که طی شش ماه اخیر، این مشکل برطرف و دستگاه مجدداً پایدار شده است.

دیالیز خصوصی؛ کاهش بار بیمارستان

یکی از چالش‌های گذشته در حوزه درمان گچساران، کمبود خدمات دیالیز بود. رضایی افزود:با همکاری بخش خصوصی، مرکز دیالیز خصوصی در شهرستان راه‌اندازی شد و اکنون با کیفیت قابل قبول، خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد و بار جدی از دوش بیمارستان برداشته شده است.

طرح غربالگری بومی؛ ابتکار گچساران

رئیس شبکه بهداشت گچساران گفت:برای نخستین‌بار در شهرستان، طرح بومی غربالگری را اجرا کردیم؛ این طرح برخلاف پایلوت‌های کشوری، کاملاً محلی و حاصل تلاش همکاران ما بود. طی یک سال گذشته، ۲۵۰۰ نفر غربالگری شدند که موارد مثبت قابل توجهی شناسایی شد.

وی افزود: در حوزه بیماری‌های قلبی‌ عروقی و دیابت نیز برای اولین‌بار طرح خطر سنجی جهت تشخیص زود هنگام را واقعی‌سازی کردیم و توانستیم گروه قابل توجهی از بیماران قلبی را شناسایی و تحت درمان قرار دهیم.

توسعه اورژانس و بیمارستان‌ها

رضایی گفت:پایگاه جدید بهداشتی و یک پایگاه اورژانس جاده‌ای اضافه شد و برای نخستین‌بار، فعالیت دولتی در این حوزه شکل گرفت.

به گفته وی، شبکه بهداشت و درمان گچساران در آزمون سراسری بهمن‌ماه به مجتمع آموزش عالی سلامت ارتقا یافته و برنامه‌ریزی برای تبدیل آن به دانشکده سلامت در آینده انجام خواهد شد.

کاهش چشمگیر اعزام‌های پزشکی

رئیس شبکه بهداشت در بخش دیگری از سخنانش گفت:سال گذشته ۱۵۰۰ اعزام درون‌شهری داشتیم اما با مدیریت انجام‌شده، امسال این رقم به کمتر از ۱۰۰ مورد رسیده است.

تقویت خدمات تشخیصی و درمانی

رضایی افزود:بخش شیمی‌درمانی بیمارستان نرگسی با جذب یک متخصص مقیم تقویت شد. همچنین آزمایشگاه مرکزی شکیبایی که پیش‌تر ناقص بود، برای نخستین‌بار تکمیل و به‌طور کامل فعال شد.

وی همچنین از ارتقای درجه بیمارستان‌های شهرستان به درجه یک در ارزیابی وزارت بهداشت خبر داد.

خدمات ویژه برای نوزادان نارس

یکی از تغییرات مهم به گفته وی، راه‌اندازی خدمت تشخیصی معاینه شبکه چشم (ROP) برای نوزادان نارس است که پیش از این همه موارد به شیراز اعزام می‌شدند.اکنون این خدمت به‌صورت هفتگی توسط فوق‌تخصص چشم در گچساران انجام می‌شود.

تجهیزات چند ده میلیاردی در حوزه سلامت

رئیس شبکه بهداشت اشاره کرد:تجهیزات چشم‌پزشکی، دندانپزشکی، اکوکاردیوگرافی و… با ارزشی بالغ بر ۱۰۰ میلیارد تومان در سال گذشته جذب شهرستان شده است.

هشدار درباره موج جدید آنفولانزا

رضایی در بخش دیگری از نشست شورای سلامت هشدار داد: سویه جدید آنفولانزا، شدت بالایی دارد و در برخی استان‌ها وضعیت نامناسبی ایجاد کرده است. در گچساران نیز تست‌های مثبت ثبت شده و ۷۰ درصد مبتلایان، کودکان زیر ۱۵ سال هستند که قشر بسیار پرخطر محسوب می‌شوند.

هشدار جدی درباره کیفیت نان

رئیس شبکه بهداشت گچساران با تأکید بر اینکه نان مصرفی مردم یکی از سه عامل اصلی بیماری‌زایی در جهان امروز است، گفت:نان‌هایی که امروز مصرف می‌کنیم نه از نظر بافت، نه کیفیت فیزیکی بلکه از نظر ارزش غذایی قابل قبول نیستند. این یک معضل جدی است. پویش ملی نان آغاز شده اما سیاست‌گذاری جدی برای تولید نان سالم در شهرستان یک خلأ جدی است.

مدارس گچساران زیر سایه ضعف بهداشت

محمدتقی محمدپور، معاون بهداشتی شبکه بهداشت و درمان گچساران، در ادامه نشست شورای سلامت این شهرستان با ارائه گزارشی از وضعیت مدارس گفت: در حال حاضر ۱۷۷ مدرسه تحت پوشش ما قرار دارند که ۱۲۶ مدرسه در شهر و ۸۸ مدرسه در روستا فعالیت می‌کنند. از این میان، ۷۶ مدرسه در مناطق شهری دارای بوفه هستند. البته آمارها بر اساس ساختمان و شیفت‌های مختلف مدارس محاسبه شده و ممکن است بخشی از اعداد با شیفت‌بندی‌ متفاوت تطابق کامل نداشته باشد.

وی با بیان اینکه مدارس جمعیت قابل‌توجهی را در خود جای داده‌اند، افزود: حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار دانش‌آموز در گچساران مشغول تحصیل‌اند و بخش زیادی از روز خود را در مدرسه سپری می‌کنند. همین موضوع اهمیت رعایت استانداردهای بهداشتی را چند برابر می‌کند. مکاتبات متعددی با آموزش و پرورش انجام شده، برخی مشکلات رفع شده اما بسیاری از موارد همچنان نیازمند ورود جدی‌تر این شورا و اقدامات اجرایی مشخص است.

مشکلات جدی در بوفه‌ها و تأمین سلامت غذایی

محمدپور با اشاره به وضعیت نامطلوب بوفه مدارس گفت:متأسفانه در بسیاری از مدارس، مکان مناسب و استانداردی برای بوفه وجود ندارد. این در حالی است که بوفه به‌طور مستقیم با سلامت و امنیت غذایی دانش‌آموزان ارتباط دارد. بررسی‌های همکاران ما نشان می‌دهد کالاهای عرضه‌شده در بسیاری از بوفه‌ها، جزو مواد غذایی آسیب‌رسان هستند. این موضوع بارها گزارش و تأیید شده است.

مخازن آب زنگ‌زده و سرویس‌های بهداشتی نامطلوب

معاون بهداشتی ادامه داد:برخی مخازن آب مدارس زنگ‌زده‌اند و مدت‌هاست لایروبی نشده‌اند؛ موضوعی که می‌تواند مستقیماً به بروز بیماری‌های گوارشی در دانش‌آموزان منجر شود. افزون بر این، سرویس‌های بهداشتی بخش زیادی از مدارس بهسازی نشده، نظافت نامطلوبی دارند و استانداردهای لازم را رعایت نمی‌کنند.

فقدان توری پنجره‌ها و کمبود امکانات اولیه

وی با اشاره به سایر مشکلات گفت:بسیاری از کلاس‌ها فاقد حفاظ و توری پنجره هستند. جعبه‌های کمک‌های اولیه در اغلب مدارس تکمیل نیست و تعداد آبخوری و سرویس‌های بهداشتی در بسیاری از مدارس با جمعیت دانش‌آموزان تناسب ندارد. همه این موارد با جزئیات دقیق به آموزش‌وپرورش اعلام شده و انتظار داریم مداخله جدی‌تری صورت بگیرد.

هشدار درباره افزایش نگران‌کننده موارد خودکشی در زیر ۱۸ سال

محمدپور در بخش مهمی از سخنان خود به موضوع سلامت روان پرداخت و گفت:در مورد آسیب‌های روانی، ما شاهد افزایش نگران‌کننده موارد خودکشی در میان نوجوانان زیر ۱۸ سال بوده‌ایم. این موضوع آنقدر اهمیت دارد که ترجیح دادیم در این جلسه به شکل هشدارآمیز مطرح شود تا مورد توجه جدی دستگاه‌ها قرار گیرد.
وی افزود:پیشنهاد ما این است که کارگروه مشترک آموزش‌وپرورش و سایر دستگاه‌های مرتبط با سلامت روان فعال‌تر و جدی‌تر دنبال شود تا مداخله‌های مؤثر و به‌موقع انجام گیرد.
محمدپور سپس از رئیس جلسه درخواست کرد که ادامه این مبحث توسط کارشناس سلامت روان ارائه شود.

محمدپور در ادامه سخنان خود با اشاره به وضعیت بیماری‌های فصلی گفت:طبق گزارش مرکز بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت (CDC ایران)، آمار بستری‌های ناشی از بیماری‌های حاد تنفسی در کشور به چهار برابر حد هشدار رسیده است. در شهرستان گچساران نیز بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان بستری‌ها تقریباً به دو برابر سطح هشدار رسیده که موضوعی بسیار جدی است.
لزوم کاهش جلسات حضوری و رعایت پروتکل‌ها در ادارات

وی با تأکید بر حساسیت شرایط فعلی تصریح کرد:مهم‌ترین عامل انتشار آنفلوآنزا تماس نزدیک و ارتباط مستقیم افراد است؛ بنابراین انتظار می‌رود سازمان‌ها و ادارات از برگزاری جلسات و گردهمایی‌های غیرضروری تا حد امکان خودداری کنند. همچنین لازم است برای کارکنانی که علائم بیماری دارند یا اعضای خانواده‌شان درگیر بیماری شده‌اند، همکاری لازم در اعطای مرخصی استعلاجی صورت گیرد و از سخت‌گیری‌های غیرمنطقی پرهیز شود. استفاده از ماسک نیز باید به شکل جدی مورد توجه قرار گیرد.

پیشنهاد تعطیلی کوتاه‌مدت مدارس؛ کنترل بهتر پیک آنفلوآنزا

محمدپور ادامه داد:اگرچه مدارس از امروز بازگشایی شده‌اند، اما آمارهای سرپایی و بستری‌های ما نشان می‌دهد که ترجیحاًدر صورت امکان و با هماهنگی آموزش‌وپرورش نیز مدارس حداقل تا پایان هفته به‌صورت غیرحضوری اداره شوند. این اقدام می‌تواند نقش مهمی در کنترل پیک بیماری و جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس داشته باشد.

وی با اشاره به نوع ویروسی که امسال در کشور غالب شده گفت:آنفلوآنزای در گردش از نوع A و زیرگروه H2 است که گرچه سرایت‌پذیری کمتری دارد، اما کشندگی و شدت درگیری آن بالاتر است. بنابراین تصمیمات پیشگیرانه ضرورت بیشتری دارد.

رشد آمار نمونه‌های مثبت و ضرورت مداخله فوری

معاون بهداشتی با ارائه آمار افزود:در مرکز ۱۶ ساعته درمانی، تنها در بازه اخیر ۴۹ مراجعه‌کننده با علائم آنفلوآنزا ثبت شده‌اند. از نمونه‌های ارسال‌شده به آزمایشگاه مرجع وزارت بهداشت، بیش از ۳۰ درصد نتایج مثبت گزارش شده است. عبور نرخ ابتلا از ۳۰ درصد به‌معنای ورود به سطح هشدار است و این سطح از هشدار الزاماً نیازمند مداخله‌هایی مانند تعطیلی تجمعات، لغو جلسات غیرضروری و تصمیم‌گیری درباره تعطیلی یا غیرحضوری شدن مدارس است.

محمدپور در پایان گفت:برای مدارس یک پروتکل مشخص ابلاغ شده و رعایت آن ضروری است. انتظار می‌رود تمامی دستگاه‌های مرتبط، در شرایط فعلی همکاری لازم را برای کاهش سرعت انتشار بیماری داشته باشند.

مدیرانی که مصوبات را اجرا نکنند، تذکر می‌گیرند

مجید محمدی، معاون فرماندار گچساران در نشست شورای سلامت این شهرستان با تقدیر از تلاش مجموعه شبکه بهداشت و درمان، سلامت را یکی از بنیادی‌ترین نیازهای جوامع عنوان کرد و گفت: سلامت، ستون اصلی توسعه هر جامعه است و اگر سلامت پایدار نباشد، هیچ سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی به نتیجه نمی‌رسد. امنیت و سلامت، دو رکن تأثیرگذار در پایداری اجتماعی هستند و همه دستگاه‌ها باید خود را در قبال آن مسئول بدانند.

وی با اشاره به اهمیت سلامت روانی، اجتماعی و محیطی افزود: آسیب‌های اجتماعی مانند فقر، طلاق و بی‌عدالتی مستقیماً بر سلامت جامعه اثر می‌گذارند و برای رفع آن‌ها نیازمند همکاری همه دستگاه‌های اجرایی هستیم. وزارت بهداشت دستگاه حاکمیتی حوزه سلامت است اما موفقیت آن بدون همراهی سایر ادارات ممکن نیست.

محمدی در بخشی از سخنان خود به تجربه کرونا اشاره کرد و گفت: در دوران کرونا همه ما دیدیم که چگونه برای حفظ سلامت مردم، فعالیت‌های مذهبی، ورزشی، اجتماعی و اقتصادی تعطیل شد؛ زیرا زمانی که سلامت درخطر باشد، هیچ بخشی نمی‌تواند ادامه فعالیت دهد. از همین رو باید موضوع سلامت را با حساسیت و جدیت بیشتری دنبال کنیم.

---

تذکر جدی درباره اجرای مصوبات

معاون فرماندار با انتقاد از برخی دستگاه‌ها که مصوبات جلسات قبلی را اجرا نکرده‌اند، افزود: مصوبه باید پیگیری شود. زیبنده مدیران نیست که در جلسات فقط مصوب کنیم و عملیاتی نشود. اگر مدیری توان اجرای مصوبه‌ای را ندارد، همان‌جا اعلام کند، اما وقتی مصوب شد، باید انجام شود. در ارزیابی سالانه نیز عملکرد دستگاه‌ها از همین منظر بررسی و تذکرات لازم داده خواهد شد.

پیگیری جدی جایگاه دنباله‌رو

محمدی در ادامه خطاب به شهرداری گفت: در موضوع جایگاه دفع زباله که ۴۰ تا ۶۰ درصد خطر و تهدید برای شهر ایجاد کرده، باید جدی‌تر پیگیری شود. شهردار در جلسه گذشته موافقت کرده بود و انتظار می‌رود این بار دیگر نیازی به طرح مجدد موضوع نباشد.

بهداشت مدارس و نظارت‌های محیطی

وی با تأکید بر ضرورت توجه به بهداشت مدارس افزود: تمام دستگاه‌های مرتبط باید در حوزه آموزش، بهداشت محیط مدرسه و نظارت‌های بهداشتی فعال باشند. نمونه‌برداری‌های رندوم انجام شود و در صورت مشاهده مشکل، پیگیری فوری صورت گیرد.

کیفیت نان و مشکلات آرد

محمدی با اشاره به نارضایتی مردم از کیفیت نان در گچساران گفت: متأسفانه برخی نانواها و کارخانه‌های آرد دقت لازم را ندارند. بخشی از گندم ما از مناطق سردسیر تأمین می‌شود اما میزان سبوس‌گیری همچنان ایراد دارد. باید آرد کامل و استاندارد در اختیار مردم قرار گیرد و کیفیت نان قابل‌قبول باشد.

نظارت بر محصولات کشاورزی و سموم

وی در ادامه از اداره جهاد کشاورزی خواست نظارت بر مصرف سموم را جدی‌تر دنبال کند و گفت: مردم نباید نگران سلامت محصولات کشاورزی باشند. نظارت بر روند کاشت و مصرف سموم باید مستمر و دقیق باشد تا مشکلی برای سلامت جامعه ایجاد نشود.

جمع‌آوری صنوف آلاینده؛ مطالبه فوری مردم

معاون فرماندار گچساران درباره صنوف آلاینده نیز تأکید کرد: این صنوف هرچه سریع‌تر باید از معابر و محلات اصلی شهر خارج و در مکان پیش‌بینی‌شده مستقر شوند. ادامه فعالیت آن‌ها در بافت شهری به نفع سلامت و آرامش مردم نیست.